Wanneer zich een groene coating op de dakpannen vormt, heeft een dak vaak een paar jaar op de rug. We zullen uitleggen hoe dit natuurverschijnsel ontstaat en waarom je korstmossen en mos op het dak zeker aan de experts moet overlaten.
Inhoudsopgave
Alles in één oogopslag:
- Korstmossen en mos op het dak zijn in de meeste gevallen heel normaal en ongevaarlijk.
- Pas als het regenwater niet meer probleemloos wegloopt, moet het worden verwijderd.
- Vanwege het risico op ongelukken moet u zich onthouden van het zelf verwijderen van mos van het dak.
- Gebruikelijke reinigingsmethoden zoals hogedrukreinigers of chemische middelen worden niet aanbevolen, omdat de dakpannen dan beschadigd raken.
- Een goede verwijdering van het dakmos kan alleen door een gespecialiseerd bedrijf worden uitgevoerd.
Mos op het dak is heel normaal
Na verloop van tijd is groene groei op de dakpannen heel normaal. Er zijn maar weinig daken van huizen vrij. Het is zelfs iets positiefs, want algen en korstmossen groeien vooral daar waar goede milieucondities heersen.
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK:
Mos op het dak was niet altijd een gegeven. Vooral tussen de jaren vijftig en tachtig van de vorige eeuw viel er veel zogenaamde zure regen, d.w.z. neerslag met een verhoogd kooldioxidegehalte. De belangrijkste oorzaken waren uitlaatgassen van auto’s en fabrieken en het gebruik van pesticiden in de landbouw. De zwavelachtige regen heeft de daken letterlijk schoongespoeld, maar ook de dakpannen aangevallen.
Waarom groeit er mos op het dak?
Op voorwaarde dat er geen structurele gebreken zijn, zoals een defecte achtergrondventilatie, is groengroei op het dak (= patina) een natuurlijk proces. Als wortelloze planten zijn algen en mos niet bijzonder veeleisend en vestigen zich op bijna elk oppervlak. Ze verhuizen vaak naar locaties waar de meeste planten niet kunnen overleven. Hun sporen worden door de wind verspreid en bereiken zo ook de daken van de huizen.
Hier heerst in de winter een ijzige temperatuur, terwijl er in de zomer grote hitte en lange droge periodes zijn. Bovendien is er voor planten geen manier om te wortelen of om voedingsstoffen uit de ondergrond te halen. De meeste planten kunnen dit niet aan, maar voor de overlevingskunstenaar mos is dit geen probleem.
Hoe snel ontstaat er patina?
Onder goede omstandigheden kan de groene coating zich al na één of twee jaar vormen. Een nieuw dak kan ook enkele jaren mosvrij blijven.
In het algemeen voelt mos bijzonder comfortabel aan in een vochtige, schaduwrijke omgeving. Dit wordt vooral beïnvloed door deze drie factoren: de helling van het dak, de oriëntatie naar de weerzijde en de ligging van grote bomen naast het huis.
Bovendien zijn steile daken minder gevoelig voor algenvorming, omdat regenwater beter afvloeit en tegelijkertijd de dakpannen schoonspoelt. Op daken met een vlakke hoek kan het water daarentegen stilstaan en kunnen vuil en plantensporen achterblijven. Hoe meer schaduw het dak dan krijgt, hoe beter de omstandigheden voor de groei.
Welk materiaal heeft de neiging tot mosvorming?
Hoe ruwer en poreuzer een oppervlak is, hoe beter de mossporen zich daar vestigen.
Dakpannen van beton zijn grover dan die van klei of leisteen en hebben daardoor de neiging om algen te vormen. Geglazuurde tegels kunnen het natuurlijke vergroeningsproces extra vertragen.
Dan is groen op het dak een probleem
Korstmossen en algen zijn onschadelijk en in het beste geval een optisch nadeel. Bij mos daarentegen maakt de hoeveelheid het gif. Geïsoleerde, kleine plukjes zijn probleemloos. Als het zich echter over een groot gebied verspreidt, kan het de waterafvoer verstoren en moet het daarom worden verwijderd.
Is mos op het dak schadelijk?
Bouwkundig gezien vormt mos geen gevaar voor het dak. Dakpannen zijn meestal gemaakt van klei, beton of leisteen – alle materialen die niet rotten. Het weelderige groen zorgt echter vaak voor problemen in combinatie met neerslag, omdat het water niet goed kan afvloeien.
Als een dakbedekking bijzonder zwaar wordt belast, kan het regenwater zich ophopen en door de openingen in de bakstenen of dakpannen drukken en tot in het dakgebint doordringen. Deze is gemaakt van hout en heeft slechts een beperkte weerstand tegen vocht. Na verloop van tijd leidt water dan tot rotte plekken, schimmel en schimmelaantasting. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de stabiliteit, maar ook voor de gezondheid van de bewoners.
Mos in de goot: welke schade wordt veroorzaakt?
Zware regen kan grote, doordrenkte mosklompen losmaken en in de goot spoelen. Daar kunnen ze de afvoer blokkeren en leiden tot overstromend water. Als het water dan permanent langs de gevel van het huis loopt, zal de buitenmuur het water na verloop van tijd als een spons opzuigen.
Het resultaat is vocht in het metselwerk, dat zich kan verspreiden naar de binnenmuren en daar grote waterschade kan veroorzaken. Vergeet daarom niet uw goot te controleren en indien nodig schoon te maken.
Het demonteren van daken is een zaak voor experts
Of het nu gaat om een hogedrukreiniger, chemische foelie of spierkracht en borstel: het internet staat vol met adviezen over hoe doe-het-zelvers het beste mos van hun huisdak kunnen halen. Al deze methoden hebben echter één groot nadeel. Voor niet-experts is het bijna onmogelijk om niet ongemerkt bakstenen of dakpannen te beschadigen. Daarnaast is er een zeer hoog risico op ongelukken en valpartijen bij het werken van leken op het dak.
Waarom zouden alleen deskundigen mos op het dak verwijderen?
Zo robuust als dakpannen kunnen ze op het eerste gezicht lijken – als ze niet goed worden behandeld, bestaat het risico op schade aan de dakbedekking en dus op een lekke dakbedekking. Het nadeel: Tenzij de tegels gescheurd of gebroken zijn, is de schade nauwelijks zichtbaar met het blote oog. Meestal wordt de toplaag gehavend en opgeruwd. Dit betekent dat de belangrijke beschermende coating van de stenen ontbreekt. Aan de ene kant worden de dakpannen poreus en waterdoorlatend en aan de andere kant zetten mossporen zich gemakkelijker af op het grofporige oppervlak. Dan moet je in de toekomst een nog snellere en sterkere algenplaag verwachten.
Een veel belangrijker punt, waardoor het schoonmaken van daken altijd in handen is van een professional, is uw eigen veiligheid en gezondheid. Dakwerk is risicovol, het valgevaar is zelfs op een droog dak al zeer groot. Op een vochtig oppervlak, eventueel met reinigingsmiddelen en nat, vettig mos, wordt het echt glad. Als u dan zonder de juiste kennis en valbeveiliging werkt, loopt u het risico op levensgevaarlijke verwondingen.
Pas op voor hogedrukreinigers, chemische middelen en borstels.
Er circuleren verschillende aanbevelingen op het net over hoe je zelf algen en mos kunt verwijderen. Afgezien van het feit dat niet alle methoden direct en permanent tot een mosvrij dak leiden, zijn er nog andere redenen die tegen deze wijdverbreide toepassingen spreken.
Waarom niet een hogedrukreiniger gebruiken voor het verwijderen van dakmos?
Door de hoge druk kan het reinigingswater tussen de dakpan en in de isolatie of tot aan het dakgebint doordringen. Schimmel en verrot hout zijn het resultaat. Vergeet ook niet dat het vuile schoonmaakwater met alle opgeloste componenten in de goot, op het terras of balkon terechtkomt. Het is mogelijk dat de gevel van uw huis vervuild raakt door het sproeiwater.
Bovendien verwijdert hogedrukreiniging niet alleen vuil en groene aanslag, maar ruwt onvermijdelijk ook het oppervlak van de dakpannen op. Dit maakt ze minder robuust, mos en algen kunnen zich in de toekomst nog makkelijker vestigen. Een volgende coating kan de originele beschermlaag niet vervangen.
Waarom geen chemische reiniging voor het verwijderen van dakmos?
Grotere mossen moeten handmatig worden verwijderd, bijvoorbeeld met een spatel, voordat de eigenlijke verwijdering plaatsvindt. Dit komt omdat een chemische reiniging van de dakbedekking alleen geschikt is als er een lichte groene glans op de dakpannen is gekomen. Maar zelfs dan is een onmiddellijk effect niet te verwachten. Het duurt vaak maanden voordat de dakreiniger zijn volle effect ontwikkelt.
Bij de stomerij moet u ook rekening houden met het gezondheidsaspect en de gevolgen voor het milieu: De chemische reiniger werkt door alle micro-organismen op uw tegels te doden – bij de volgende regenval komt het water samen met de giftige reiniger in het riool, in uw tuin of in het grondwater terecht. Daarnaast is het chemische reinigingsmiddel ook schadelijk voor insecten of vogels die het mos gebruiken. Ten slotte moet u heel voorzichtig zijn met de behandeling, want de meeste dakpannenreinigers hebben een bijtende werking op de huid, het haar, de kleding en de luchtwegen.
Waarom zou je het mos niet mechanisch van het dak verwijderen?
Schoonmaken met een borstel of spaan is zeer tijdrovend en fysiek vermoeiend. Vooral als u harde haren of zelfs elektrische draadborstels gebruikt, moet u in ieder geval schade aan de dakpannen verwachten. De opgeruwde tegels zijn niet zo weersbestendig en hebben de neiging om in de toekomst nog sneller te gaan kniezen.
Conclusie: Dakreiniging mag alleen door een professional worden uitgevoerd.
Mos en korstmossen op het dak zijn meestal slechts een optisch effect. Problemen ontstaan alleen als er dichte pluimen zijn die het hele gebied bedekken en dan pas als het regenwater niet meer goed kan afvloeien. In dergelijke gevallen moet het groen worden verwijderd om mogelijke waterschade aan het dakgebint en de muren te voorkomen.
Als u de reiniging zelf wilt uitvoeren en niet over de nodige vakkennis beschikt, kan het zijn dat u meer schade aanricht dan dat u er baat bij heeft: Gebroken en opgeruwde bakstenen zijn niet meer weersbestendig, vocht in het dakgebinte en isolatie kan u dwingen een onvoorziene dakrenovatie uit te voeren. Onder ongunstige omstandigheden kunnen de totale kosten de kosten van een nieuwe dakbedekking bereiken of zelfs overtreffen. Bovendien is er een groot risico op vallen en verwondingen. Om deze redenen moet de professionele dakreiniging zeker in handen zijn van ervaren dakwerkers.